02 juni 2025

Eerder onderzoek uitgelicht: Internationaal perspectief en goederenvervoer 

In 2023 en 2024 deed het projectteam van de Lelylijn uitgebreid onderzoek. Dit resulteerde in een eindrapportage van bijna 80 pagina’s. In deze rubriek lichten we steeds één of meerdere onderwerpen uit dat rapport toe, aan de hand van veelgestelde vragen. Deze keer: de Lelylijn in internationaal perspectief en hoe de Lelylijn in relatie tot goederenvervoer staat.

Lelylijn in internationaal perspectief 

Uit het onderzoek Lelylijn Internationaal valt het volgende te concluderen: 

  • De meeste kansen liggen bij het verbeteren van de regionale verbinding tussen Groningen en Bremen. Een lijn via Groningen, Leer, Oldenburg en Bremen ondersteunt de brede welvaart aan beide kanten van de grens. Het aantal reizigers op deze route kan tien keer zo hoog worden. Daarvoor zijn wel extra investeringen in de Wunderline nodig.
  • Een internationale verbinding heeft op landelijke schaal beperkte voordelen. Groningen heeft enig voordeel richting Bremen, maar voor steden als Amsterdam en Hamburg is de impact klein. Toch lijkt het op lange termijn een logische vervolgstap om de internationale verbinding te verbeteren, ook om het vliegverkeer binnen Europa terug te dringen.
  • Een snelle internationale trein zonder tussenstops heeft voorlopig weinig meerwaarde voor de regio. Deze verbinding zou minder reizigers trekken dan de Lelylijn zelf. Ook slaan zulke treinen regionale knooppunten over. Plaatsen als Leer, Bad Nieuweschans en Winschoten profiteren dan niet. De afstanden zijn groot en de onderlinge banden zwak. Dit kan leiden tot verschuivingen in de regio, waarbij jongeren en werkgelegenheid juist naar Groningen of Bremen trekken. Dat kan nadelig zijn voor de brede welvaart in de tussenliggende gebieden.
  • Er liggen kansen voor een verbinding van Groningen naar Brussel en Parijs. De vervoerswaarde op dat traject lijkt interessant. Dit komt vooral doordat er al infrastructuur ligt, waardoor een rechtstreekse verbinding mogelijk is. 
  • Algemeen: Investeren in de regionale verbinding tussen Groningen en Bremen biedt meer voordelen voor de brede welvaart in de grensregio dan een snelle internationale lijn zonder tussenstops. Een focus op interregionale versterking draagt bij aan duurzame economische ontwikkeling, betere bereikbaarheid en behoud van werkgelegenheid en inwoners.

Lelylijn in relatie tot goederenvervoer 

De Lelylijn zal weinig invloed hebben op het goederenvervoer. De huidige goederenlijnen in Noord-Nederland worden weinig gebruikt en er wordt weinig groei verwacht. Capaciteitsknelpunten zullen niet, tot zeer beperkt, worden verminderd.

In het onderzoek naar de alternatieven is ervan uitgegaan dat de Lelylijn ook geschikt moet zijn voor goederenvervoer. De ontworpen infrastructuur voldoet dan ook aan de eisen voor goederenvervoer. Toch is er in deze fase van het project nog geen dienstregeling gemaakt waarin ook goederenvervoer is opgenomen. Dat was nog niet nodig om een goed beeld te krijgen van het gebruik en de kosten van de lijn.

Hoewel er waarschijnlijk extra inhaal- en wachtsporen nodig zijn, waren deze nu niet opgenomen in de kostenraming. In een mogelijke volgende fase zal verder naar goederenvervoer moeten worden gekeken. Als er in een volgende fase wordt besloten dat de Lelylijn toch niet geschikt hoeft te zijn voor goederenvervoer, dan kan dat de kosten iets verlagen. Bepaalde keer- of wachtsporen hoeven dan niet te worden aangelegd. In de kostenraming van 2024 is hier nog geen rekening mee gehouden.


Meer weten? 

Bekijk de eindrapportage met de onderzoeksresultaten

Actueel

Partners

Prorail Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat Ministerie van Economische Zaken en Klimaat Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninnkrijksrelaties Provincie Groningen Provincie Friesland Provincie Flevoland Waterschap Zuiderzeeland Waterschap Wetterskip Waterschap Noorderzijlvest Gemeente Fryske Marren Gemeente Groningen Gemeente Heerenveen Gemeente Leeuwarden Gemeente Lelystad Gemeente Noordoostpolder Gemeente Opsterland Gemeente Smallingerland Gemeente Werstersellingwerf Gemeente Urk Gemeente Sudwest Fryslan