FAQ

Algemene informatie over de Lelylijn

De Lelylijn is de voorgestelde spoorverbinding van de Randstad naar Leeuwarden/Groningen, die door Flevoland en Fryslân loopt. Daarop moet een snelle trein gaan rijden die onderweg alleen in een paar grote plaatsen stopt, indien mogelijk gecombineerd met een stoptrein die wel vaker kan stoppen.

Er is om meerdere redenen behoefte aan een Lelylijn:

  • De huidige spoorverbinding naar Noord-Nederland via Zwolle-Meppel is onvoldoende betrouwbaar en de reistijden zijn lang. Met een Lelylijn worden reistijden verkort en wordt de verbinding Flevoland – Noord-Nederland veel betrouwbaarder.
  • Steden als Emmeloord en Drachten hebben geen station. Het is de bedoeling dat de Lelylijn wel bij deze plaatsen gaat stoppen. Mogelijk komen er ook andere nieuwe stations. De bereikbaarheid in Noord-Nederland neemt daardoor toe.
  • Reizen met het openbaar vervoer is duurzamer dan reizen met de auto. Een nieuwe snelle treinverbinding draagt daarom bij aan het reduceren van CO2.
  • Een treinverbinding heeft een positief effect op het vestigingsklimaat in Noord- Nederland en kan zorgen voor meer economische ontwikkeling en banen.
  • De bevolking in heel Nederland, ook in Noord-Nederland, zal nog groeien waardoor er meer behoefte is aan openbaar vervoer.

De website Lelylijn.nl is van de initiatiefgroep Lelylijn.
De initiatiefgroep heeft als missie de spoorverbinding tussen Noordelijk Nederland en de Randstad op de politieke agenda te zetten. Het uiteindelijke doel is dat de spoorlijn Lelystad, Groningen, Leeuwarden met elkaar verbindt via in elk geval Emmeloord, Heerenveen en Drachten.

Projectstatus

Nee. Een definitief besluit over de aanleg van de Lelylijn moet nog worden genomen. Ook de route van de Lelylijn is nog niet vastgesteld. Op dit moment wordt onderzoek gedaan naar verschillende mogelijkheden en alternatieven (de route, stations en type treinverbinding) voor de Lelylijn. Zoals het er nu uitziet wordt er eind 2024 een besluit genomen of het de moeite waard is om de Lelylijn verder te gaan uitwerken.

Op dit moment zijn de route en de stations waar de treinen stoppen nog niet bekend. Plaatsen die in elk geval op de route van de Lelylijn liggen zijn Groningen en Lelystad. Op dit moment brengen we alle mogelijke varianten van de spoorverbinding in kaart. Het is de bedoeling dat in het najaar van 2024 een voorlopig ontwerp voor de Lelylijn is vastgesteld.

Binnen de regio is sterk de voorkeur voor een route die langs Emmeloord en Drachten gaat. Andere routes zijn echter ook nog mogelijk.

Nee, er is nog geen definitief ontwerp van de Lelylijn. De projectorganisatie coördineert het onderzoek naar de Lelylijn en brengt alle mogelijke varianten van de spoorverbinding in kaart. Naar verwachting wordt in het najaar van 2024 een voorlopig ontwerp voor de Lelylijn vastgesteld. Dit is nog steeds een ontwerp op hoofdlijnen, verdere uitwerking is daarna nog nodig.

Er is nog geen definitieve snelheid vastgesteld voor de treinen op de Lelylijn. Hoogstwaarschijnlijk hebben de treinen op deze spoorverbinding een hogere snelheid dan de huidige treinen op het bestaande spoorwegnet. De snelheid hangt onder andere af van de route van de spoorlijn en van het aantal stations waar de treinen stoppen.

Op dit moment is de route en de plek van de spoorverbinding nog niet vastgesteld. Plaatsen die in elk geval op de route van de Lelylijn liggen zijn Groningen en Lelystad. Op dit moment brengt de projectorganisatie Lelylijn mogelijke alternatieven van de spoorverbinding in kaart.

De kosten voor de aanleg van de Lelylijn zijn op dit moment nog niet vastgesteld. Er zijn verschillende factoren die de kosten van de Lelylijn beïnvloeden, zoals de lengte van de spoorlijn, het type treinen dat erop rijdt, de benodigde infrastructuur, de eventuele noodzaak van tunnels, bruggen of viaducten en de ruimtelijke inpassing.

De Lelylijn is in eerste instantie bedoeld voor personenvervoer. Toch zou de spoorlijn ook geschikt kunnen zijn voor goederenvervoer. Het is nu nog niet duidelijk of de Lelylijn wordt ontworpen en gebouwd voor personenvervoer en goederenvervoer. Dit wordt meegenomen in het onderzoek naar de Lelylijn.

Projectorganisatie en Onderzoek

De projectorganisatie Lelylijn coördineert het onderzoek naar de Lelylijn. Alle mogelijke alternatieven van de spoorverbinding worden in kaart gebracht. Belangrijke aandachtspunten hiervoor zijn de gevolgen voor de welvaart, de bijdrage aan de landelijke woonopgave en de economische structuur van het noorden van Nederland. Ook wordt het vraagstuk rondom natuur en landschap uitgewerkt en onderbouwd en er wordt gekeken of   de Lelylijn kan aansluiten op verbindingen naar andere landen. De betrokkenheid van provincies, gemeenten, waterschappen en andere belanghebbenden hierbij is erg belangrijk.

De projectorganisatie Lelylijn werkt met verschillende werklijnen:

  • Omgevingsmanagement en Participatie
    Het doel van dit onderdeel is om een duidelijk beeld te krijgen van wat inwoners en andere betrokkenen belangrijk vinden, wat hun wensen zijn, en waar ze zich zorgen over maken.
  • Bereikbaarheid (OV en infrastructuur)
    De verschillende opties voor de Lelylijn worden onderzocht (zoals de verschillende routes). Ook worden de haalbaarheid en de kosten onderzocht.
  • Ontwikkelperspectief
    In het gebied waar de toekomstige Lelylijn mogelijk gaat komen, moeten verschillende onderdelen een plek krijgen. NOVEX is het programma dat regie voert bij het leggen van de ruimtelijke puzzel rondom de Lelylijn, in samenwerking met provincies, gemeenten en waterschappen. De kern van de NOVEX-aanpak is het ontwikkelperspectief: een schets van de toekomstige omgeving van de Lelylijn, met een overzicht van wat mogelijk gerealiseerd kan worden.
  • Afwegingskader
    De verschillende opties (alternatieven en varianten) voor de Lelylijn worden beoordeeld en met elkaar te vergelijken. In dat afwegingskader zullen alle relevante factoren die daarbij horen, worden meegenomen.

Op de website www.delelylijn.nl worden het nieuws en de resultaten tot nu toe gepubliceerd.

Je kunt hier bijvoorbeeld de houtkoolschets van het ontwikkelperspectief bekijken. Dit is een eerste schets van de toekomstige omgeving van de Lelylijn, met een overzicht van wat mogelijk gerealiseerd kan worden. Dit document geeft een beeld van de verschillende aspecten van de Lelylijn en laat zien dat het meer is dan alleen een spoorverbinding. Bekijk hier de houtkoolschets.

In de stuurgroep Lelylijn hebben de volgende personen zitting:

René Paas, Commissaris van de Koning (Provincie Groningen) voorzitter
Wino Aarnink, Directeur Openbaar Vervoer en Spoor (Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat)
Adriaan Beenen, Regioambassadeur Noord Nederland (Ministerie van Economisch Zaken en Klimaat)
Philip Broeksma, Wethouder (Gemeente Groningen)
Regina Oosting, Afdelingshoofd Gebiedsontwikkeling (Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties)
Roger de Groot, Burgemeester (Gemeente Noordoostpolder)
Johan Hamster, Gedeputeerde (Provincie Groningen)
Luzette Kroon, Dijkgraaf (Wetterskip Fryslân)
Jan de Reus, Gedeputeerde (Provincie Flevoland)
Evert Stellingwerf, Wethouder (Gemeente Leeuwarden)
Matthijs de Vries, Gedeputeerde (Provincie Fryslân)

Het projectteam Lelylijn heeft er voor gekozen om 3 basisalternatieven uit te werken die duidelijk van elkaar verschillen. Deze alternativen moeten breed genoeg zijn om alle mogelijke opties te bekijken. Het bereikbaarheidsonderzoek moet voor de zomer van 2024 tot resultaten leiden.

Op de Afsluitdijk was jarenlang sprake van een reservering voor een treinverbinding. Deze ruimtelijke reservering is gebruikt om de weg te verbreden naar 2×2 rijbanen. Op de dijk past daarom op dit moment geen treinverbinding. We onderzoeken of het bijvoorbeeld mogelijk is de dijk uit te breiden waarop een spoorverbinding kan worden aangelegd. In 2024 wordt duidelijk of dit alternatief meer of minder realistisch is.

De Lelylijn is meer dan een spoorverbinding. In het Ontwikkelperspectief onderzoeken we hoe de Lelylijn bij kan dragen aan de brede welvaart in Noordelijk Nederland. Dit gebeurt door de economische structuur te versterken, de bereikbaarheid te verbeteren en een bijdrage te leveren aan de woningbouwopgave. Daarbij wordt onder meer rekening gehouden met natuur, landschap, rust, ruimte en water en bodem sturend.

We onderzoeken in deze fase drie mogelijke alternatieve routes voor een Lelylijn. Uitgangspunt daarbij is geen of zo min mogelijk schade aan de natuur en natuurgebieden. Pas in de volgende fase worden de routes meer in detail uitgewerkt, dan is ook beter aan te geven wat de effecten op de natuur zijn.

Het projectteam is in overleg met natuurorganisaties en betrokken overheden voor lokale kennis en expertise op een aantal specifieke plekken langs het Bundelingstracé (Natura2000 gebieden). Dat helpt bij het in kaart brengen van natuurwaarden en op welke manier het mogelijk is natuurgebieden te passeren of omzeilen. Daar waar meekoppelkansen zijn, om natuur te verbeteren, signaleren we deze voor de volgende fase van het onderzoek naar de Lelylijn.

Betrokkenheid en participatie van inwoners en omgeving

Hoe worden inwoners betrokken bij de Lelylijn?
We vinden het belangrijk om alle belanghebbenden, waaronder inwoners, te blijven betrekken bij het MIRT-onderzoek Lelylijn.

In de aanpak van de Lelylijn is een goede mix van participatie toegepast waarbij verschillende belanghebbenden op een voor hen passende wijze worden betrokken en waarbij we op verschillende manieren informatie ophalen.
Iedereen heeft deel kunnen nemen aan een online raadpleging over de Lelylijn. 11.000 inwoners hebben dit gedaan. De deelnemers krijgen binnenkort een brief met informatie over de stand van zaken van het project Lelylijn, wat er met hun input is gedaan, welke onderzoeken er lopen en wat het eerste tussenresultaat daarvan is en welk proces de komende maanden wordt doorlopen. Op basis van de uitkomsten hebben we onze projectdoelstellingen aangepast en verbreed èn is onze aanpak gewijzigd met meer aandacht voor landbouw, natuur en landschap en de effecten van de
Lelylijn in kleine kernen.
Daarnaast worden belanghebbenden betrokken zoals maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven. En ook worden jongeren, als ‘gebruikers van de toekomst’ naar hun inbreng gevraagd.

Voor de vervolgstappen worden enkele focusgroepen ingericht waarin inwoners meepraten over de vraag wat de Lelylijn voor hen in de toekomst kan betekenen. Inwoners kunnen bovendien via de www.delelyijn.nl vragen stellen.
Ook zullen één of meerdere webinars georganiseerd worden waarin iedereen informatie kan krijgen en reageren.
De eerste onderzoeksresultaten worden nu gedeeld met alle volksvertegenwoordigers langs de lijn.

Zij worden daarover geïnformeerd door hun eigen bestuurders. In de verkenning zal participatie ook weer een belangrijke rol moeten spelen. Het is echter aan een
nieuw kabinet om een besluit over de verkenning te nemen.

De uitkomsten zijn in mei 2023 bekend gemaakt en zijn hier terug te vinden:

link: https://delelylijn.nl/nieuws/inwoners-willen-snelle-en-groene-lelylijn-die-economie-versterkt/

Rijk en regio vinden het belangrijk om alle belanghebbenden te (blijven) betrekken bij het MIRT-onderzoek Lelylijn.

Het MIRT-onderzoek is begonnen met een uitgebreide raadpleging, waaraan iedereen kon deelnemen. Maar liefst 11.050 mensen hebben deelgenomen aan deze online raadpleging over de Lelylijn, die van 6 februari tot 1 april 2023 open stond. Iedereen kon op deze manier meedenken over de voor- en nadelen van een Lelylijn, aangeven welke kansen en uitdagingen zij zagen en hun eventuele zorgen uiten. Klik hier voor het rapport over de online raadpleging.

In het Mirt-onderzoek Lelylijn wordt een mix van participatie toegepast waarbij verschillende belanghebbenden op een voor hen passende wijze worden betrokken. Zo worden natuurorganisaties, de landbouw, het bedrijfsleven en jongeren als ‘gebruikers van de toekomst’, actief naar hun inbreng gevraagd in bijvoorbeeld ontwerpsessies en ateliers. Ook is er een Raad van Advies ingesteld met vertegenwoordigers uit het maatschappelijk veld.

Inwoners hebben deel kunnen nemen aan de online raadpleging bij de start van het Mirt-onderzoek. Binnenkort starten er focusgroepen waarin inwoners in gesprek gaan over de effecten van de Lelylijn op de Brede Welvaart.

 

Het MIRT-onderzoek is begonnen met een uitgebreide raadpleging, waaraan ook inwoners hebben deelgenomen. Maar liefst 11.050 deelnemers hebben gereageerd op deze online raadpleging over de Lelylijn, die van 6 februari tot 1 april 2023 open stond. Inwoners konden op deze manier meedenken over de voor- en nadelen van een Lelylijn, aangeven welke kansen en uitdagingen zij zagen en hun eventuele zorgen uiten.

Naar aanleiding van de reacties op de inwonersraadpleging zijn de projectdoelstellingen aangepast. Ook zijn de resultaten gebruikt (en worden nog steeds gebruikt) in de onderzoeken naar bereikbaarheid, gebiedsontwikkeling en brede welvaart. Klik hier voor het rapport over de online raadpleging.

Binnenkort starten er focusgroepen waarin inwoners kunnen meepraten over de effecten van de Lelylijn op de Brede Welvaart.

Inwoners kunnen via de www.delelyijn.nl vragen stellen. Ook wordt in het najaar een webinar  georganiseerd waarin iedereen informatie kan krijgen en kan reageren.

De onderzoeken die op 12 maart jl. gepubliceerd zijn, zijn tussenresultaten. Als u een vraag heeft of een reactie wilt geven kan dat via www.delelylijn.nl, onder het kopje ‘contact’. In het najaar zal de projectorganisatie een webinar organiseren. Dit webinar is voor iedereen toegankelijk. Daar zal het eindresultaat worden toegelicht. Ook dan kunt u uw vragen stellen en uw reactie geven. Datum en tijdstip van het webinar zijn op dit moment nog niet bekend. Meer informatie volgt na de zomer op deze website.

Impact op bestaand spoor en netwerken

We verwachten niet dat de aanleg van de Lelylijn leidt tot minder treinen op bestaand spoor. Het doel van de Lelylijn is om een extra treinverbinding te bieden tussen de Noordelijk Nederland en de Randstad, om zo de bereikbaarheid en de economische ontwikkeling van deze regio te verbeteren. De bestaande spoorverbindingen blijven in gebruik. De Lelylijn biedt mogelijkheden om het bestaande spoorwegennetwerk te ontlasten, doordat reizigers gebruik kunnen maken van de nieuwe spoorverbinding.

Het TEN-T netwerk kent drie niveaus, het Comprehensive Network (Uitgebreide netwerk), het “Extended Core netwerk” en het Core netwerk (Kernnetwerk)1)

De verbinding Amsterdam-Groningen-Bremen is nu al opgenomen in het uitgebreide netwerk van het Trans-Europese Transportnetwerk. Het toevoegen van de LelyLijn en daarmee ook de verbinding via Duitsland met Scandinavië aan het Extended Core Netwerk is nu de inzet van Nederland. Het herzien van het TEN-T netwerk is een langdurig proces.

Afgelopen jaar zijn de Europese Commissie (EC) en het Europees Parlement (EP) akkoord gegaan met het toevoegen van de Lelylijn aan het Extended Core netwerk. Eind dit jaar ligt het besluit voor bij de Raad van Europa (Transportraad). Hierin zijn alle ministers van de lidstaten vertegenwoordigd.

Nee, want zowel de Europese Commissie als het Europees Parlement en de Transportraad zijn voor het opnemen van de Lelylijn. Het gesprek dat nu gaan de is, gaat over in welke categorie de Lelylijn in het TEN-T opgenomen moet worden. Zowel de Europese Commissie en het Europees Parlement zijn voor opnemen in het Extended Core netwerk terwijl de Transportraad inzet op het Comprehensive Network.

Communicatie en updates

Op de website www.delelylijn.nl vind je het laatste nieuws rondom de Lelylijn. Je kunt je aanmelden voor de nieuwsbrief, via dit formulier: https://delelylijn.nl/nieuwsbrief/. Ook kun je de ontwikkelingen rondom de Lelylijn volgen op social media.

Actueel

Partners

Prorail Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat Ministerie van Economische Zaken en Klimaat Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninnkrijksrelaties Provincie Groningen Provincie Friesland Provincie Flevoland Waterschap Zuiderzeeland Waterschap Wetterskip Waterschap Noorderzijlvest Gemeente Fryske Marren Gemeente Groningen Gemeente Heerenveen Gemeente Leeuwarden Gemeente Lelystad Gemeente Noordoostpolder Gemeente Opsterland Gemeente Smallingerland Gemeente Werstersellingwerf Gemeente Urk Gemeente Sudwest Fryslan