Met de Lelylijn investeren in de toekomst

Op 1 oktober vond in Dronten het ToekomstAtelier Lelylijn plaats. Samen met de bureaus Polyfern en de Zwarte Hond, partners en experts uit verschillende vakgebieden (ontwerpers, kennisinstellingen, andere overheden, wetenschap) keek het projectteam Lelylijn vooruit: hoe ziet Noord-Nederland er mogelijk uit in 2125, en welke rol speelt de Lelylijn daarin?

We weten niet hoe de wereld er over honderd jaar uitziet. Door mogelijke toekomstscenario’s te verkennen, kunnen we beter inspelen op veranderingen die eraan komen en maken we keuzes die ook op de lange termijn standhouden. Daarom is het waardevol om vooruit te kijken.

Vier toekomstscenario’s

Voor het onderzoek Impact Lelylijn over 100 jaar werken we met vier scenario’s, gebaseerd op de nieuwste WLO-scenario’s van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Deze scenario’s laten zien hoe economie en klimaat zich kunnen ontwikkelen in de komende eeuw: van hoge groei en snelle klimaattransitie tot lage groei en vertraagde transitie. Beide ontwikkelingen worden sterk beïnvloed door de wereld om ons heen, maar hebben impact op de toekomst van de regio. 

Vier globale toekomstscenario’s met de Lelylijn: 

• Hoog – Snel: hoge economische groei en een snelle klimaattransitie. Noord-Nederland groeit en verstedelijkt, met de Lelylijn als sterke verbinding in een robuust, klimaatbestendig landschap.
• Hoog – Vertraagd: hoge economische groei met een vertraagde klimaattransitie. De regio kampt met forse klimaatuitdagingen. De Lelylijn is een vitale slagader voor wonen, werken en reizen tussen economische kernen.
• Laag – Snel: lage groei en snelle klimaattransitie. Dorpen en steden ontwikkelen zich sterk langs de spoorlijn, met nadruk op circulaire landbouw, biobased materialen en korte ketens.
• Laag – Vertraagd: lage groei en trage transitie. Een krimpende regio vindt zichzelf opnieuw uit met grootschalige natuurgebieden en energiehubs. De Lelylijn verbindt energie en mobiliteit. 

De scenario’s zijn geen voorspellingen, maar hulpmiddelen. Ze maken zichtbaar hoe de Lelylijn kan bijdragen aan brede welvaart, klimaatadaptatie, wonen en werken. Oók als de omstandigheden onzeker zijn.

Doel van het ToekomstAtelier

Tijdens het ToekomstAtelier werden de scenario’s aangescherpt en aangevuld. Samen met experts op het gebied van landschap, mobiliteit, ecologie, economie en historie is gekeken:

• hoe robuust de Lelylijn is in verschillende scenario’s.
• welke kansen en risico’s er per scenario zijn.
• welke lessen we nu al kunnen trekken voor ruimtelijke en maatschappelijke keuzes.

Belangrijkste inzichten

Uit de gesprekken kwamen verschillende aandachtspunten naar voren. Een paar voorbeelden: 

• Ook in scenario’s met lage groei liggen kansen voor Noordelijk Nederland, bijvoorbeeld rond circulaire landbouw en industrie.
• Betrek de ontwikkeling en relatie met de andere delen van Nederland.
• De identiteit en historie van het Noorden moeten zichtbaar blijven in de toekomstscenario’s.
• Maak de verbinding met het ‘nu’: welke ruimtelijke en mobiliteitsbeslissingen zijn in elk scenario waardevol?

Vervolgstappen

Polyfern en De Zwarte Hond verwerken de opbrengst van het ToekomstAtelier in het onderzoek Impact Lelylijn over 100 jaar. Voor elk scenario wordt gekeken naar aanbevelingen die helpen bij keuzes voor nu, straks en later. Eind 2025 worden de resultaten gepresenteerd in een rapport met beelden en scenario’s.