FAQ

Algemene informatie over de Lelylijn

De Lelylijn is de voorgestelde spoorverbinding van de Randstad naar Leeuwarden/Groningen, die door Flevoland en Fryslân loopt. Daarop moet een snelle trein gaan rijden die onderweg alleen in een paar grote plaatsen stopt, indien mogelijk gecombineerd met een stoptrein die wel vaker kan stoppen.

In 2025 werkt het projectteam Lelylijn aan het Masterplan Lelylijn, in opdracht van Rijk en regio. We onderzoeken hoe de spoorlijn betaald kan worden en welke inhoudelijke keuzes daarbij belangrijk zijn. Ook kijken we naar vier mogelijke stationslocaties en de effecten van de Lelylijn op de lange termijn. Begin 2026 worden de onderzoeksresultaten gepresenteerd. Medio 2026 zal het nieuwe kabinet een besluit nemen over het vervolg.

Er is om meerdere redenen behoefte aan een Lelylijn:

De huidige spoorverbinding naar Noord-Nederland via Zwolle-Meppel is onvoldoende betrouwbaar en de reistijden zijn lang. Met een Lelylijn worden reistijden verkort en wordt de verbinding Flevoland – Noord-Nederland veel betrouwbaarder.
Steden als Emmeloord en Drachten hebben geen station. Het is de bedoeling dat de Lelylijn wel bij deze plaatsen gaat stoppen. Mogelijk komen er ook andere nieuwe stations. De bereikbaarheid in Noord-Nederland neemt daardoor toe.
Reizen met het openbaar vervoer is duurzamer dan reizen met de auto. Een nieuwe snelle treinverbinding draagt daarom bij aan het reduceren van CO2.
Een treinverbinding heeft een positief effect op het vestigingsklimaat in Noord- Nederland en kan zorgen voor meer economische ontwikkeling en banen.
De bevolking in heel Nederland, ook in Noord-Nederland, zal nog groeien waardoor er meer behoefte is aan openbaar vervoer.

De website Lelylijn.nl is van de initiatiefgroep Lelylijn.

De initiatiefgroep heeft als missie de spoorverbinding tussen Noordelijk Nederland en de Randstad op de politieke agenda te zetten. Het uiteindelijke doel is dat de spoorlijn Lelystad, Groningen, Leeuwarden met elkaar verbindt via in elk geval Emmeloord, Heerenveen en Drachten.

Regionaal wordt de bereikbaarheid en daardoor de leefbaarheid van dorpen en kleine steden vergroot door een verbeterde mobiliteit. Nationaal wordt de reistijd tussen het Noorden en de Randstad korter. Zo kunnen reizigers uit Groningen veel sneller in Amsterdam zijn dan nu. Afhankelijk van de route die wordt gekozen kan de reistijd zelfs 45 minuten korter worden.

Het Noorden is met de Lelylijn beter aangesloten op de rest van Nederland. En doordat de Lelylijn grote steden met kleinere steden met dorpen aan elkaar verbindt, zijn er meer kansen voor mensen op onderwijs, zorg en banen.

De heer Knot gaat de financieel-economische mogelijkheden en onmogelijkheden in kaart brengen om de Lelylijn te realiseren. Knot gaat in zijn nieuwe rol de Stuurgroep Lelylijn adviseren, die bestaat uit bestuurders van zowel Rijk als de noordelijke regio.

Projectstatus

Begin 2026 worden de onderzoeksresultaten gepresenteerd. Medio 2026 zal het nieuwe kabinet een besluit nemen over het vervolg.

De meest voordelige variant zou 8,2 miljard euro moeten kosten; de meest kostbare 17,2 miljard euro. De middelste variant die qua schattingen de meeste rijtijdwinst en reizigers zou opleveren, zou 13,8 miljard euro moeten kosten. Onderhoudskosten zijn daarin niet meegerekend: die worden geschat op 125 tot 525 miljoen euro per jaar.

Op dit moment is de route en de plek van de spoorverbinding nog niet vastgesteld. Plaatsen die in elk geval op de route van de Lelylijn liggen zijn Groningen en Lelystad. Er is onder andere onderzoek gedaan naar de mogelijke routes / alternatieven voor de Lelylijn.

Bekijk hier de onderzoeksresultaten die in september 2024 zijn bekend gemaakt.

Op dit moment zijn de route en de stations waar de treinen stoppen nog niet bekend. Plaatsen die in elk geval op de route van de Lelylijn liggen zijn Groningen en Lelystad. Op dit moment brengen we alle mogelijke varianten van de spoorverbinding in kaart. Het is de bedoeling dat in het najaar van 2024 een voorlopig ontwerp voor de Lelylijn is vastgesteld.

Binnen de regio is sterk de voorkeur voor een route die langs Emmeloord en Drachten gaat. Andere routes zijn echter ook nog mogelijk.

Er is nog geen definitieve snelheid vastgesteld voor de treinen op de Lelylijn. Hoogstwaarschijnlijk hebben de treinen op deze spoorverbinding een hogere snelheid dan de huidige treinen op het bestaande spoorwegnet. De snelheid hangt onder andere af van de route van de spoorlijn en van het aantal stations waar de treinen stoppen.

De Lelylijn is in eerste instantie bedoeld voor personenvervoer. Toch zou de spoorlijn ook geschikt kunnen zijn voor goederenvervoer. Het is nu nog niet duidelijk of de Lelylijn wordt ontworpen en gebouwd voor personenvervoer en goederenvervoer. Dit wordt meegenomen in het onderzoek naar de Lelylijn.

De reistijd tussen het Noorden en de Randstad wordt korter. Zo kunnen reizigers uit Groningen veel sneller in Amsterdam zijn dan nu. Afhankelijk van de route die wordt gekozen kan de reistijd zelfs 45 minuten korter worden.

Als de Lelylijn er komt, dan krijgen dorpen een verbeterde verbinding op een groot OV-netwerk. Samen met lokale en regionale OV-aanpassingen zou dat betekenen dat mensen hierdoor dichterbij voorzieningen komen te wonen.

Op dit moment zijn de route en de stations waar de treinen stoppen nog niet bekend. Plaatsen die in elk geval op de route van de Lelylijn liggen zijn Groningen en Lelystad. Alle mogelijke routes zijn in kaart gebracht. Het is de bedoeling dat in het najaar van 2024 een voorlopig ontwerp voor de Lelylijn is vastgesteld.

Binnen de regio is sterk de voorkeur voor een route die langs Emmeloord en Drachten gaat. Andere routes zijn echter ook nog mogelijk.

Uit het onderzoek blijkt dat dagelijks tot 40.000 reizigers gebruik kunnen maken van de Lelylijn. En als er meer huizen worden gebouwd, dan kan dat aantal oplopen tot maximaal 50.000 reizigers. Sommige reizigers reizen een klein stuk met de Lelylijn en andere reizigers gebruiken de hele lijn van Groningen of Leeuwarden naar Amsterdam.

Er zijn drie mogelijke routes voor de Lelylijn onderzocht. Uitgangspunt daarbij is geen of zo min mogelijk schade aan de natuur en natuurgebieden. Pas in de volgende fase worden de routes meer in detail uitgewerkt, dan is ook beter aan te geven wat de effecten op de natuur zijn.

Het projectteam is in overleg met natuurorganisaties en betrokken overheden voor lokale kennis en expertise op een aantal specifieke plekken langs het Bundelingstracé (Natura2000 gebieden). Dat helpt bij het in kaart brengen van natuurwaarden en op welke manier het mogelijk is natuurgebieden te passeren of omzeilen. Daar waar meekoppelkansen zijn, om natuur te verbeteren, signaleren we deze voor de volgende fase van het onderzoek naar de Lelylijn.

Het onderzoek naar de internationale meerwaarde loopt nog. De Lelylijn is niet alleen regionaal en nationaal, maar ook internationaal relevant. Met de Wunderline zetten we samen met Duitsland een belangrijke stap in de richting. Met de Lelylijn is het verder opwaarderen van deze internationale verbinding een stap dichterbij.

Afgelopen jaar zijn de Europese Commissie (EC) en het Europees Parlement (EP) akkoord gegaan met het toevoegen van de Lelylijn aan het Extended Core netwerk. Eind dit jaar ligt het besluit voor bij de Raad van Europa (Transportraad). Hierin zijn alle ministers van de lidstaten vertegenwoordigd.

Projectorganisatie en Masterplan – onderzoek

Het projectteam vervolgt het eerdere onderzoek door een Masterplan te maken.
Begin 2026 worden de onderzoeksresultaten gepresenteerd. Medio 2026 zal het nieuwe kabinet een besluit nemen over het vervolg.

Eind 2024 is de onderzoeksfase afgerond. Het eindrapport is hier te raadplegen: https://delelylijn.nl/archief/
Het kabinet heeft toen nog geen beslissing genomen over het vervolg.

In opdracht van rijk en regio verdiept het projectteam Lelylijn zich in 2025 in het ‘Masterplan Lelylijn’. Dat betekent dat financieringsmogelijkheden worden bekeken en inhoudelijke vraagstukken verder worden besproken: we richten ons in dit masterplan op vier stationslocaties en nemen een brede blik op de langetermijneffecten van de Lelylijn. Begin 2026 worden de resultaten gepresenteerd.

Het Masterplan bestaat uit:

Impact Lelylijn over 100 jaar. Lees meer >
Masterplan Financieringsmogelijkheden. Lees meer >
Integrale gebiedsverdiepingen. Lees meer >

Begin 2026. Op een congres presenteert het projectteam met de Stuurgroep het Masterplan.

Betrokkenheid en participatie van inwoners en omgeving

We vinden het belangrijk om alle belanghebbenden, waaronder inwoners, te blijven betrekken.

In de aanpak van de Lelylijn is een goede mix van participatie toegepast waarbij verschillende belanghebbenden op een voor hen passende wijze worden betrokken en waarbij we op verschillende manieren informatie ophalen.
Iedereen heeft deel kunnen nemen aan een online raadpleging over de Lelylijn. 11.000 inwoners hebben dit gedaan.

Daarnaast worden belanghebbenden betrokken zoals maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven. En ook worden jongeren, als ‘gebruikers van de toekomst’ naar hun inbreng gevraagd.

Inwoners kunnen via de www.delelyijn.nl vragen stellen.

Reageren kan via het contactformulier.

Impact op bestaand spoor en netwerken

We verwachten niet dat de aanleg van de Lelylijn leidt tot minder treinen op bestaand spoor. Het doel van de Lelylijn is om een extra treinverbinding te bieden tussen de Noordelijk Nederland en de Randstad, om zo de bereikbaarheid en de economische ontwikkeling van deze regio te verbeteren. De bestaande spoorverbindingen blijven in gebruik. De Lelylijn biedt mogelijkheden om het bestaande spoorwegennetwerk te ontlasten, doordat reizigers gebruik kunnen maken van de nieuwe spoorverbinding.

Het TEN-T netwerk kent drie niveaus, het Comprehensive Network (Uitgebreide netwerk), het “Extended Core netwerk” en het Core netwerk (Kernnetwerk)¹⁾

De verbinding Amsterdam-Groningen-Bremen is nu al opgenomen in het uitgebreide netwerk van het Trans-Europese Transportnetwerk. Het toevoegen van de LelyLijn en daarmee ook de verbinding via Duitsland met Scandinavië aan het Extended Core Netwerk is nu de inzet van Nederland. Het herzien van het TEN-T netwerk is een langdurig proces.